De oorsprong van de candy cane: het verhaal achter dit iconische kerstsuikerstokje

Op de donkere, koude dagen van december is er één snoepje dat altijd weer zijn weg vindt naar onze huizen en kerstbomen: de candy cane. Dit rood-wit gestreepte suikerstokje met zijn kenmerkende kromming is niet weg te denken uit de kersttradities. Het brengt al generaties lang een zoete, feestelijke sfeer met zich mee. Maar waar komt dit iconische kerstsuikerstokje eigenlijk vandaan? Hoe is een simpel stuk suikerwerk tot hét symbool van de feestdagen? Het antwoord op deze vragen leidt ons terug naar een verhaal dat begint in een kleine kerk in Europa, enkele honderden jaren geleden.

Een kindvriendelijke oplossing voor problemen in de kerk

De oorsprong van de candy cane gaat volgens de legende terug tot het einde van de zeventiende eeuw. Dit verhaal begint in de Duitse stad Keulen, bij velen bekend van de prachtige kerstmarkten. Toen waren die er nog niet, maar er was wel al de grote kathedraal waar elk jaar met Kerstmis een prachtige kribbe werd opgezet. Het was een moment waarbij jong en oud welkom waren om de geboorte van Jezus Christus te vieren. Tijdens de speciale kerstmis – letterlijk: de mis voor kerst – was de kerk gevuld met gezang en gebeden. De kinderen hadden het ook toen al moeilijk om lang stil te zitten. Om deze jonge kerkgangers rustig te houden, zou een koormeester van de kathedraal een creatieve oplossing hebben bedacht.

Hij liet namelijk eenvoudige, witte suikerstokjes maken en gaf deze aan de kinderen. Daar zouden ze wel even zoet mee zijn. De koormeester vroeg de lokale snoepmaker om een kromming aan de bovenkant van het stokje te maken, zodat het leek op een herdersstaf. Deze vorm had een symbolische betekenis, want het moest de kinderen herinneren aan de herders die als eersten het nieuws van de geboorte van Jezus verkondigden. De gekromde suikerstokjes bleken een groot succes. En al snel verspreidde de gewoonte zich naar andere kerken in Europa. Ook daar bleken er namelijk kinderen te zijn die maar moeilijk stil konden zitten.

Een symbool dat zijn weg vond naar Amerika

Hoewel het verhaal van de candy cane begon in Europa, zou het worden verdergezet aan de andere kant van de oceaan. Het was in de negentiende eeuw dat het suikerstokje zijn weg vond naar de Verenigde Staten. Hier begon het snoepje langzaam maar zeker een vaste plek te krijgen in de kerstviering. De klassieke witte candy cane werd rond deze tijd ook voorzien van rode strepen, wat het uiterlijk creëerde dat we tegenwoordig zo goed kennen. De rode en witte kleuren kregen al snel symbolische betekenissen toebedeeld: het wit zou staan voor de zuiverheid van Jezus, terwijl het rood het bloed symboliseerde dat Jezus heeft gegeven voor de mensheid.

De legende vertelt ook dat de harde structuur van de candy cane een verwijzing is naar de vastberadenheid van het geloof en dat als je de stok omdraait, de vorm van een “J” ontstaat, wat zou staan voor Jezus. Echter, historici zijn het er niet over eens in hoeverre deze symboliek bewust werd geïntegreerd in het snoepje. Het kan ook gewoon toeval zijn, eerder een verklaring die achteraf wordt gegeven. Wat wel vaststaat, is dat de candy cane in de Verenigde Staten uitgroeide tot een populaire traktatie die met Kerstmis werd geassocieerd.

De moderne candy cane als kerstdecoratie

Het was pas in de vroege twintigste eeuw dat de candy cane ook een prominente rol ging spelen als decoratief element in de kerstboom. Dit gebeurde dankzij de introductie van massaproductie, waardoor snoepgoed gemakkelijker (en goedkoper) beschikbaar werd voor het grote publiek. Fabrikanten begonnen met het produceren van candy cane in verschillende lengtes en diktes. Ze voegden vaak ook extra smaken toe, zoals pepermunt, waardoor de snoepjes een verfrissende smaak kregen die goed aansloot bij de winterse sfeer.

De kromming van de candy cane maakte het gemakkelijk om de stokjes aan de takken van de kerstboom te hangen, wat ervoor zorgde dat de suikerstokken steeds vaker als versiering werden gebruikt. Hun opvallende rood-witte strepen en glanzende buitenkant gaven de kerstboom een vrolijke en feestelijke uitstraling. Tegen het midden van de twintigste eeuw waren candy cane niet alleen een populaire traktatie, maar ook een onmisbaar onderdeel van de kerstdecoratie geworden.

Folklore en marketing

Met de groeiende populariteit van de candy cane kwam ook de opkomst van folklore en verhalen rondom het snoepje. In de jaren 1950 ontstonden er verschillende verhalen en legendes over de betekenis van de candy cane, vaak met een religieuze inslag. Deze verhalen benadrukten de symboliek van het snoepje, waarbij de kleuren, de vorm en de smaak allemaal een diepere betekenis zouden hebben. Hoewel het historische bewijs voor deze verhalen niet altijd even sterk is, hebben ze bijgedragen aan de romantiek en magie die tegenwoordig rondom de candy cane hangt.

Daarnaast speelde marketing een belangrijke rol in de verdere verspreiding van het snoepje. Slimme reclamecampagnes van snoepfabrikanten zorgden ervoor dat de candy cane steeds verder doordrong in de populaire cultuur. Het snoepje werd geassocieerd met de kerstsfeer, vrolijkheid en gezelligheid, en dat maakte het tot een geliefd element van de feestdagen. We mogen ook niet vergeten dat Europa na de Tweede Wereldoorlog een steeds belangrijkere consument van het Amerikaanse cultuurproduct wordt. Daarom krijgen we sindsdien ook zaken als de candy cane voorgeschoteld. En zo was de cirkel rond. Net als de buik van de Kerstman.